Man over boord
Volgens de Koninklijke Nederlandse Reddingsmaatschappij (KNRM) moet je als volgt handelen:
- Je gooit alles wat drijft in het water: kussentjes uit de kuip, de reddingsboei met licht, een joon enz. De drenkeling kan zich eraan vastklampen en is dan beter zichtbaar vanuit de lucht.
- Laat één van de opvarenden voortdurend naar de drenkeling wijzen zodat die geen enkel moment uit het oog wordt verloren.
- Ga in ieder geval niet zelf te water, want dan kun je zelf ook in moeilijkheden raken.
- Druk op de GPS de MOB-knop in om je te helpen bij het terugvaren naar de plaats waar de drenkeling te water raakte, maar houd er rekening mee dat de stroom intussen ook zijn werk heeft gedaan.
- Alarmeer de kustwacht via je mobiele telefoon (0900-0111) of marifoon en blijf de drenkeling zo goed mogelijk in de gaten houden.
- Vertrouw niet teveel op je eigen capaciteiten bij het binnenhalen van een drenkeling. De praktijk wijst uit dat je de hulp van een ander schip goed kunt gebruiken.
Op zeilscholen is de MOB-instructie een vast onder-deel van het lesprogramma. Op de zeilschool leer je hoe je de drenkeling al zeilend (zonder gebruikmaking van de motor) kunt redden. In deze cursus gaan we ervan uit dat je met een motorboot vaart (ook zeilboot varend op de motor = motorboot).
Bovenwinds naderen
ls je een drenkeling bovenwinds nadert, word je vanzelf door de wind naar de drenkeling toe geblazen (=verlijeren). Nadeel: als de wind greep krijgt op de boot, krijg je teveel vaart en vaar je de drenkeling voorbij. Je kunt de drenkeling zelfs overvaren.
Benedenwinds naderen
Je nadert de drenkeling met behulp van de motor en vaart langzaam tegen de wind in. Nadeel: als de motor uitvalt, kom je niet bij de drenkeling.
Stroming
De manoeuvre ‘man overboord’ is op stromend water dezelfde als op stilstaand water, als zowel het schip als de drenkeling zich in de hoofdstroom bevinden. Op stromend water moet je er rekening mee houden dat de drenkeling en de reddingsmiddelen zich al heel snel niet meer op de plaats bevinden waar de drenkeling overboord is geslagen.
Terug aan boord halen bemanning
Als je weer veilig aangekomen bent moet deze persoon ook weer aan boord gehaald worden. Op het moment dat je drenkeling bij bewustzijn is en fysiek in staat is om zichzelf aan boord te krijgen is dat een makkelijke klus. Je kan de drenkeling helpen door hem vast te pakken en naar de zwemtrap te begeleiden. Als de boot geen zwemtrap heeft kan je de drenkeling helpen met zicht zelf naar binnen te klimmen.
Zwemtrap
Het lijkt zo eenvoudig: de drenkeling klimt via de zwemtrap aan boord. Toch blijkt dat in de praktijk niet zo gemakkelijk. Vanwege de golfslag en de beweging van de boot is het voor de drenkeling moeilijk om zichzelf aan boord te hijsen. Zeker op het moment dat de drenkeling onderkoeld of oververmoeid is, is het moeilijk om de kracht te vinden om zichzelf aan boord te hijsen. Daarnaast zijn de zwemtrappen vaak vrij kort en zitten er maximaal twee treden onder de waterlijn. Normaalgesproken al niet gemakkelijk om jezelf op te hijsen, laat staan met een zeilpak en reddingvest aan en in extreme omstandigheden.
Hijsen met ...
Er zijn verschillende manieren om een drenkeling aan boord te hijsen. Nu hebben de meeste boten geen hijskraan toch zijn er verschillende manieren om een drenkeling aan boord te hijsen.
Zeilboten
Op zeilboten zijn er een aantal verschillende manieren om een drenkeling aan boord te hijsen. Deze methode vereist een beetje creativiteit en kracht. Maar de simpelste manier in om de grootschoot los te maken van de boot en aan de drenkeling vast te maken. Je kan indien nodig de kraanlijn gebruiken om de giek om hoog te houden tijdens het hijsen.
Het lastige van deze methode is dat je de drenkeling vast moet maken aan de lijn waarmee je hem het water uit wil takelen. Veel reddingsvesten hebben een lus aan de voorkant die gebruikt kan worden voor een life line. Echter, kan hijsen van iemand aan deze lus nog steeds oncomfortabel zijn, omdat er veel druk komt te staan op een relatief klein oppervlak.
Er zijn manieren die conformable zijn voor de drenkeling, maar die vereisen vaak meer kracht en creativiteit van de bemanning. Een van die manieren is het gebruiken van een zeil, die je onder de drenkeling door haalt en vervolgens aan boord hijst. Dit vereist dat de drenkeling zelf ook meewerkt of dat iemand anders de drenkeling helpt om op het zeil te gaan liggen.
Motorboten
Een motorboot heeft meestal geen giek of grootschoot die je kan gebruiken om de drenkeling aan boord te hijsen. Dat maakt het aan boord hijsen van een drenkeling een stuk lastiger. Een manier om een bewusteloze drenkeling aan boord te hijsen is door een 2 of meer lijnen met een uiteinde aan de zijkant van de boot vast te maken. De met deze twee lijnen kun je dan een lus maken waar de drenkeling in kan liggen. Vervolgens kan je de drenkeling aan boord hijsen door de lijnen op te hijsen. De drenkeling rolt dan als het ware aan boord.
Ruggelings
Als je een vrij gangboord hebt, kun je een drenkeling met de rug naar de boot trekken, op de rand van de boot hijsen en vervolgens in het gangboord leggen. Je moet bij voorkeur met z’n tweeën zijn om genoeg kracht te kunnen zetten. De drenkeling moet namelijk tot onder zijn knieën boven de rand van boot en rechtop opgetild worden.
Over de borst
Als er een zeereling rond de boot zit, moet je een drenkeling onder de zeereling door op de boot trekken. Hierbij moet je er vooral goed op letten dat zijn hoofd nergens tegenaan slaat, hij kan ook met zijn reddingsvest ergens achter blijven haken. Er bestaat gevaar dat je dan zelf overboord slaat.